Opracowane zagadnienia!!!

Cogito ergo sum ("myślę, więc jestem") – zdanie, które stanowi podstawę filozofii Kartezjusza. Argument cogito odkrył Kartezjusz w wyniku procesu metodycznego powątpiewania o wszelkich świadectwach zmysłów – wątpienia kartezjańskiego. Kartezjusz wyklucza każdą inną treść świadomości poza rozumem: Rozsądkowe myślenie jest jedynym źródłem prawdy, które posiadamy. Pewnym jest zatem wszystko, co rozsądek jasno i wyraźnie widzi, jak np. cogito ergo sum. Jeżeli wedle tej zasady zbadamy treść naszego myślenia, to znajdziemy w nim idee różnego gatunku, częściowo wrodzone, częściowo nabyte, częściowo wynalezione.Ważny spór dotyczył tego, czy w przypadku cogito ergo sum mamy do czynienia z wynikaniem, czy nie. Gassendi w odpowiedzi na Medytacje o pierwszej filozofii, gdzie pojawia się to zdanie, argumentował, iż "myślę, więc jestem" to sylogizm, w którym brakuje przesłanki większej. Miałby on postać: Ten, kto myśli, jest. Ja myślę. [więc] Jestem. Tak rozumiane cogito ergo sum zakłada prawdy uprzednie (wiedzę o tym, że kto myśli, istnieje), a zatem nie może być traktowany jako pierwsza, bezzałożeniowa zasada, na której można zbudować cały system. Kartezjusz w Zasadach filozofii zaprzeczył jednak jakoby chodziło mu o sylogizm.

Utopia-przedstawienie idealnego ustroju politycznego, funkcjonującego na zasadach sprawiedliwości, solidarności i równości. Oznacza społeczeństwo, państwo idealne, wzorzec struktur politycznych, do którego należy dążyć. Utopijne państwo/społeczeństwo realizuje zasady sprawiedliwości społecznej, równości i solidarności.Pierwsze utopie powstały już w starożytności (na przykład Państwo Platona).Określenia "utopia" używa się także wobec tych motywów i wątków które wyrażają tęsknotę człowieka za lepszym światem.Potocznie utopia to mrzonka, coś niemożliwego do zrealizowania.

Antyutopia(utopia negatywna, ) -przedstawienie społeczeństw przyszłości, którego organizacja polega na ograniczaniu wolności jednostki poprzez całkowite podporządkowanie jej dyktatorskiemu systemowi władzy. Antyutopia stanowi przeciwieństwo utopii, gdyż ukazany w niej doskonały porządek społeczny opiera się na manipulowaniu ludźmi.

Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez goś dnia Śro 14:42, 19 Sty 2011, w całości zmieniany 1 raz

Hmm... Jak widzę jak niektórzy się rozpisują na niektóre tematy to jestem w szoku.. Smile

)

Właściwy środek:

w wychowaniu stosuje się zasadę "właściwy środek, to, co możliwe i to, co właściwe",
czyli do zdolności wychowanka, jego charakteru, płci i innych cech dostosowuje się
treść przekazu kierowanego do niego w procesie wychowania.

Źródło: "Studia z filozofii kultury" S. Hessen

wolność negatywna - tzw. "wolność od..."
(przymusu ze strony władz, obciążeń podatkowych, ingerencji władz w życie prywatne)
na której bazuje konserwatywny liberalizm (główni ideolodzy:
Alexis de Tocqueville,
Herbert Spencer.
Jedna z odmian wolności, jakie wydzielił Isaiah Berlin (1909-1997).

Jej przeciwieństwem miała być tzw. wolność pozytywna - tzw. "wolność do..."
(zgromadzeń, wpływu na władze, wyborów, reprezentacji) tożsama z demokracją i demoliberalizmem.
(główny ideolog John Stuart Mill).

Isaiah Berlin uważał, ze tylko "wolność negatywna" jest prawdziwą wolnością.
Demokracja stanowi bowiem raczej zagrożenie dla wolności niż środek prowadzący do wolności,
ingerując w życie ludzkie mamiąc złudnym "prawem wyboru", wykorzystując niechęć wielu do sprzeciwu
"wybranych przez nich władz".

Żródło: Wikipedia

Post został pochwalony 0 razy

nie moge znaleźć zagadnienia "liberalna metautopia", jak było w notatach to niech ktoś to wrzuci.

Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez kaRolka dnia Wto 17:31, 01 Lut 2011, w całości zmieniany 1 raz

Abolicjonizm i Retencjonizm - Zwolennicy kary śmierci nazywani są retencjonistami, natomiast oponentów określa się zwykle mianem abolicjonistów. Retencjoniści uważaja, że kara śmierci jest reakcją na niektóre czyny –jest więc sprawiedliwa. W istocie istnieją zbrodnie o takim zakresie czy właściwościach, że naturalnym odruchem emocjonalnym jest chęć unicestwienia ich sprawcy – kogoś, kto wyzbywa się własnymi czynami praw przysługujących ludzkości. Abolicjoniści natomiast są za zniesieniem kary śmierci, a także kary dożywocia. W XVIII wieku takim mianem określano również osoby, które przeciwstawiały się niewolnictwu i handlu niewolnikami.

Cnota (grec.arete; łac. virtus) - „:Dzielność” - pewne cechy osobowe człowieka, trwałe dyspozycje do właściwego działania, rodzaj prawności, dzięki której robimy coś należycie w aspekcie moralnym. Cnota jest podstawową kategorią etyki starożytności i średniowiecza.
SOKRATES:
najważniejszym dobrem, jakie może osiągnąć człowiek, dobro które czyni go szczęśliwym jest cnota,
do cnoty prowadzi droga wiedzy tzn. cnotę posiada wyłącznie ten kto potrafi odróżnić rzeczy a zatem precyzyjnie zdefiniować rzeczy (intelektualizm etyczny).
ARYSTOTELES:
cnota - „środek” pomiędzy dwiema wynikającymi z nadmiaru i niedostatku wadami ( zasada właściwego środka). Wedle tych koncepcji, cnota jest niemal zawsze rodzajem umiarkowania.

Post został pochwalony 0 razy

liberalna metautopia - rozwijanie porządku politycznego, opartego na współistnieniu w ramach jednego państwa wielu odmiennych struktur odzwierciedlających osobiste wizje ustrojowe jednostek . Państwo minimalne jest jedynym państwem, które da się usprawiedliwić. Każde inne państwo, które chciałoby się zająć sprawiedliwością rozdzielającą, a więc rozdziałem dóbr, narusza prawa ludzi i zasadę, że wszyscy ludzie mają te same prawa, chociaż różne możliwości i zdolności.

Post został pochwalony 0 razy

Elementy moralne związane z aborcją, eutanazją i karą śmierci.

Aborcja
Według organizacji lewicowych i feministycznych zabieg, który pozwala decydować kobietom o swoim losie. Można odnieść wrażenie, jakoby edukacja seksualna XXI wieku mocno kulała. Aby dziecko przyszło na świat potrzebny jest udział dwojga ludzi. Zatem decyzję o tym, czy jest to odpowiedni moment na potomstwo czy jeszcze nie, kobieta podejmuje przed zbliżeniem ze swoim partnerem. Absurdem współczesnego świata jest powszechna legalizacja aborcji, gdyż w sposób oczywisty sprowadza ona stosunek seksualny między kobietą a mężczyzną do zaspokajania popędów. Jeżeli ludzie mogą współżyć ze sobą nie ponosząc konsekwencji w postaci dziecka, to gdzie jest miejsce na miłość? Seks będzie traktowany jako przyjemność bez zobowiązań, a nie jako implikacja miłości.Ale zaraz. Przecież są sytuacje, kiedy kobieta powinna mieć prawo do usunięcia ciąży. Mąż znęca się psychicznie i seksualnie nad swoją żoną. Możliwe jest zagrożenie życia matki czy uszkodzenie płodu. Zdarzają się również gwałty.Jeśli chodzi o pierwszy przypadek, to w dyskusji nad zmianą ustawy aborcyjnej w Polsce nie biorą udziału „zwykłe Polki”. Głos zabierają zamożne, spełnione zawodowo kobiety, roszczące sobie prawo do wypowiadania się w imieniu ogółu. Zamiast lobbować na rzecz powszechnej możliwości usuwania ciąży, swoje wysiłki powinny skupić na poprawie codziennej egzystencji milionów rodzin, co w znaczący sposób wyeliminuje patologię z ich życia.W polskim prawie istnieje zapis zezwalający na usunięcie ciąży w trzech przypadkach. Chodzi o zagrożenie życia matki, uszkodzenie płodu i gwałt. Jest to swoisty kompromis pomiędzy zwolennikami i przeciwnikami aborcji, którego nie należy zmieniać. Nie przeszkadza to jednak Radzie Europy upominać Polskę za zbyt restrykcyjne prawo. Sama zaś Unia Europejska nie dostrzega problemu w zbyt liberalnym prawie, którego skutkiem jest 1,2 mln zabiegów usunięcia ciąży rocznie. Do czego prowadzi legalizacja aborcji najlepiej przekonali się Hiszpanie.

Eutanazja
Według zwolenników jest to sposób na godną śmierć, zdaniem przeciwników preludium do eliminacji niewygodnych jednostek ze społeczeństwa. Nieuleczalnie chorzy sami proszą o ulżenie ich cierpieniom i odłączenie od aparatury podtrzymującej życie. Skąd taka potrzeba? Powodów jest co najmniej kilka. Przede wszystkim ból i poczucie beznadziei, świadomość nikłych albo żadnych szans na powrót do zdrowia, obciążenie, jakie zdaniem chorych stanowią dla swoich rodzin. Przyczyną może być również samotność.
Podstawowy dylemat rodzi się wraz z pytaniem, czy człowiek chory i cierpiący myśli racjonalnie? Poza tym istnieje zawsze szansa (mniejsza lub większa), że medycyna znajdzie sposób na cofnięcie skutków choroby. Nie można także wykluczyć nacisków rodzin, które pragną w „cywilizowany” sposób pozbyć się niewygodnego ciężaru w postaci chorej osoby. Wreszcie, wchodząc w teologię rodzi się pytanie o zasadność cierpienia. Może ono stanowić drogę do osiągnięcia życia wiecznego. Stanowi także element planu Bożego, któremu człowiek nie powinien się przeciwstawiać. Zamiast propagować eutanazję, należy otoczyć chorych ludzi ciepłem, troską, zrozumieniem, aby umilić im ból i cierpienie? Niech każdy w zgodzie z własnym sumieniem odpowie na to pytanie.

Kara śmierci
Najczęściej krytykowana przez zwolenników aborcji. Kobiecie należy dać prawo do decydowania o własnym losie i zabijania nienarodzonego dziecko, które musi płacić za nieodpowiedzialne zachowanie matki i ojca. Natomiast pozbawianie życia przestępcy jest niehumanitarne. Wydaje mi się, że bardziej zdroworozsądkowym podejściem jest zachowanie przy życiu płodu, a posadzenie na krzesło elektryczne zbrodniarza.Oczywiście najcięższy wymiar kary powinien być stosowany w przypadku najbardziej brutalnych morderstw czy gwałtów. Sytuacja, w której zbrodniarz jest na utrzymaniu państwa do końca życia, to absurd. Natomiast wbrew temu, co mówi się powszechnie Kościół, nie sprzeciwia się karze śmierci. W pierwotnej wersji dziesięciorga przykazań napisano „Nie morduj”. Ponadto udowodniono, iż najwyższy wymiar kary ratuje od 3 do 18 istnień ludzkich.

Ściągnięte z jakiegoś pliku, który jest bodajże na naszym mailu Razz

Post został pochwalony 0 razy

olga. napisał:

Elementy moralne związane z aborcją, eutanazją i karą śmierci.

Aborcja
Według organizacji lewicowych i feministycznych zabieg, który pozwala decydować kobietom o swoim losie. Można odnieść wrażenie, jakoby edukacja seksualna XXI wieku mocno kulała. Aby dziecko przyszło na świat potrzebny jest udział dwojga ludzi. Zatem decyzję o tym, czy jest to odpowiedni moment na potomstwo czy jeszcze nie, kobieta podejmuje przed zbliżeniem ze swoim partnerem. Absurdem współczesnego świata jest powszechna legalizacja aborcji, gdyż w sposób oczywisty sprowadza ona stosunek seksualny między kobietą a mężczyzną do zaspokajania popędów. Jeżeli ludzie mogą współżyć ze sobą nie ponosząc konsekwencji w postaci dziecka, to gdzie jest miejsce na miłość? Seks będzie traktowany jako przyjemność bez zobowiązań, a nie jako implikacja miłości.Ale zaraz. Przecież są sytuacje, kiedy kobieta powinna mieć prawo do usunięcia ciąży. Mąż znęca się psychicznie i seksualnie nad swoją żoną. Możliwe jest zagrożenie życia matki czy uszkodzenie płodu. Zdarzają się również gwałty.Jeśli chodzi o pierwszy przypadek, to w dyskusji nad zmianą ustawy aborcyjnej w Polsce nie biorą udziału „zwykłe Polki”. Głos zabierają zamożne, spełnione zawodowo kobiety, roszczące sobie prawo do wypowiadania się w imieniu ogółu. Zamiast lobbować na rzecz powszechnej możliwości usuwania ciąży, swoje wysiłki powinny skupić na poprawie codziennej egzystencji milionów rodzin, co w znaczący sposób wyeliminuje patologię z ich życia.W polskim prawie istnieje zapis zezwalający na usunięcie ciąży w trzech przypadkach. Chodzi o zagrożenie życia matki, uszkodzenie płodu i gwałt. Jest to swoisty kompromis pomiędzy zwolennikami i przeciwnikami aborcji, którego nie należy zmieniać. Nie przeszkadza to jednak Radzie Europy upominać Polskę za zbyt restrykcyjne prawo. Sama zaś Unia Europejska nie dostrzega problemu w zbyt liberalnym prawie, którego skutkiem jest 1,2 mln zabiegów usunięcia ciąży rocznie. Do czego prowadzi legalizacja aborcji najlepiej przekonali się Hiszpanie.

Eutanazja
Według zwolenników jest to sposób na godną śmierć, zdaniem przeciwników preludium do eliminacji niewygodnych jednostek ze społeczeństwa. Nieuleczalnie chorzy sami proszą o ulżenie ich cierpieniom i odłączenie od aparatury podtrzymującej życie. Skąd taka potrzeba? Powodów jest co najmniej kilka. Przede wszystkim ból i poczucie beznadziei, świadomość nikłych albo żadnych szans na powrót do zdrowia, obciążenie, jakie zdaniem chorych stanowią dla swoich rodzin. Przyczyną może być również samotność.
Podstawowy dylemat rodzi się wraz z pytaniem, czy człowiek chory i cierpiący myśli racjonalnie? Poza tym istnieje zawsze szansa (mniejsza lub większa), że medycyna znajdzie sposób na cofnięcie skutków choroby. Nie można także wykluczyć nacisków rodzin, które pragną w „cywilizowany” sposób pozbyć się niewygodnego ciężaru w postaci chorej osoby. Wreszcie, wchodząc w teologię rodzi się pytanie o zasadność cierpienia. Może ono stanowić drogę do osiągnięcia życia wiecznego. Stanowi także element planu Bożego, któremu człowiek nie powinien się przeciwstawiać. Zamiast propagować eutanazję, należy otoczyć chorych ludzi ciepłem, troską, zrozumieniem, aby umilić im ból i cierpienie? Niech każdy w zgodzie z własnym sumieniem odpowie na to pytanie.

Kara śmierci
Najczęściej krytykowana przez zwolenników aborcji. Kobiecie należy dać prawo do decydowania o własnym losie i zabijania nienarodzonego dziecko, które musi płacić za nieodpowiedzialne zachowanie matki i ojca. Natomiast pozbawianie życia przestępcy jest niehumanitarne. Wydaje mi się, że bardziej zdroworozsądkowym podejściem jest zachowanie przy życiu płodu, a posadzenie na krzesło elektryczne zbrodniarza.Oczywiście najcięższy wymiar kary powinien być stosowany w przypadku najbardziej brutalnych morderstw czy gwałtów. Sytuacja, w której zbrodniarz jest na utrzymaniu państwa do końca życia, to absurd. Natomiast wbrew temu, co mówi się powszechnie Kościół, nie sprzeciwia się karze śmierci. W pierwotnej wersji dziesięciorga przykazań napisano „Nie morduj”. Ponadto udowodniono, iż najwyższy wymiar kary ratuje od 3 do 18 istnień ludzkich.

Ściągnięte z jakiegoś pliku, który jest bodajże na naszym mailu Razz

nie radzę się tego uczyć na pamięć Rolling Eyes

Post został pochwalony 0 razy

ja również.
a czy jak pani mi zada pytanie jaki jest mój pogląd na aborcję/eutanazję/karę smierci to muszę odpowiadać zgodnie z poglądem jaki ona preferuje? Very Happy

Post został pochwalony 0 razy

no nie, ona chyba w ogóle nie mówiła jaki jest jej stosunek do tego i czy jest za czy przeciw, więc każdy pisze to co uważa.

Post został pochwalony 0 razy

WYKŁADY Z FILOZOFII dr Grażyna Lubowicka

NIE OD NAS ALE MOZE SIE PRZYDA

WYKŁAD NR 1

Wprowadzenie: wiedza o człowieku, kim jest jak realizuje swoje człowieczeństwo
Filozofia- wiedza o rzeczywistości a także o człowieku
Filozofia – pyta o człowieka jako całość, pojawiają się pytania o istotę człowieka ( model, obraz człowieka, pytania o cele i sens życia)
ARYSTOTELES- starożytność- człowieka rozumiano na poziomie etyki czyli jako dobro, zawsze będziemy pytać się o dobro i jak do niego dążyć-> człowiek i jego doskonalenie czyli dążenie do dobra, istnieje wielość koncepcji człowieka-na podstawie różnych kierunków filozoficznych
My będziemy poznawać człowieka w ramach 3 epok: - starożytność, średniowiecze, nowożytność.
Program wykładów:
Starożytność:
1. starożytność- koncepcja człowieka według Sokratesa
2. koncepcja człowieka według Platona
3. koncepcja człowieka według Epikura-epikureizm
Średniowiecze:
1. Św. Tomasz z Akwinu ( chrześcijańskie ujęcie człowieka )
Nowożytność:
1.Kartezjusz ( cogito ergo sum); rozum i autonomia człowieka

Literatura:
Filozoficzne koncepcje człowieka- Ewa Starzyńska
Historia filozofii starożytnej- G.Reale (Sokrates, Platon, Epikur)
Historia filozofii- F.Ch.Copleston
Historia filozofii- Wł. Tatarkiewicz II tom- św. Tomasz
Metafizyka od Platona do Hegla- J.Disse
Atlas filozofii- 3 tomy

Wstęp: Filozofia Starożytna- od VII w. p.n.e. do V w.n.e. ( 476r.n.e-upadek Cesarstwa Zachodniorzymskiego )

SOKRATES
filozofia pre-sokratejska
Sokrates ( V/IV w.p.n.e.)
Platon, Arystoteles
Późna starożytność ~ szkoły etyczne
Epikureizm, stoicyzm

Tales z Miletu- pierwszy filozof, który pytał o świat
Sokrates- jego filozofia (V/IV w.p.n.e.), nowy styl filozofii, bo filozofia humanistyczna, etyka, Sokrates pyta o człowiek i jego problemy, dotychczas filozofia pytała o świat i szukała obrazu świata traktując świat jako przyrodę
Pre-sokratejska filozofia- przed Sokratesem ,skupiona nie na człowieku, tylko na świecie
VI/V w.p.n.e. Ateny- przełom, miejsce 3 filozofów, Sokrates, Platon, Arystoteles
Potem powstają szkoły etyczne czyli nastaje późna starożytność
Filozofia pyta o zasady etyczne człowieka
Filozofia szkół miała uczyć życia etycznego – miała uczyć życia praktycznego
SOKRATES:
1. istota człowieka to dusza
2. dualizm – rozdzielenie człowieka na 2 pierwiastki duszę i ciało
3. co wynika, że człowiek jest duszą – cele życiowe- to dobro, poznanie dobra i wybieranie dobra czyli mądrość ( dobro = mądrość ); doskonałość człowieka to dążenie do dobra i mądrości- to wskazuje na etykę człowieka

DOBRO

MĄDROŚĆ

DOSKONALENIE SIĘ

4. intelektualizm moralny/etyczny Sokratesa
5. nauka moralna Sokratesa:
 poznaj samego siebie
 troszcz się o siebie
 ( arete) cnota jest wiedzą)
6. ideał mędrca/ wzór osobowy człowieka – człowiek, który jest mądry jest szczęśliwy

Wstęp do istoty człowieka:
Sokrates oparł filozofie o pytanie o człowieka, jako pierwszy pyta o człowieka, to go odróżnia od innych filozofów, uważa, że trzeba mieć wiedzę o człowieku a nie o świecie, człowiek jest elementem świata, ma duszę, która go wyodrębnia; Sokrates uważał, że człowiek ma własne problemy, więc powinien się zajmować sobą i zasadami życia społecznego, Sokrates przestał się interesować kosmosem i światem tylko człowiekiem; pierwszy zapytał: kim jest człowiek?
Odpowiedział: Duszą; Sokrates wprowadza dualizm człowieka i opisuje ciało

1 KONCEPCJA SOKRATESA: dusza jest istotą człowieka

człowiek to dusza panująca nad ciałem

Sokrates opisuje duszę przedstawia ją opisowo
My nie widzimy duszy, ale możemy ją udowodnić
Zarówno Platon jak i Sokrates twierdzą, że człowiek to dusza ( Platon ujmuje ten temat głębiej, Sokrates płycej)

Sokrates uważa, że dusza to centrum człowieka ( rozum), to źródło myślenia i działania człowieka, jaką człowiek ma duszę tak działa, dusza to jest „ ja” moralne, działające, poznające
Dusza= rozum
Myślenie czyste nieskazane cielesnością , tu brak pytania o Boga i nieśmiertelność, mimo, że jest dusza
DUALIZM DUSZY I CIAŁA-człowiek składa się z 2 pierwiastków- brak harmonii między duszą i ciałem, stały konflikt tych 2 pierwiastków
Cielesność to zło
Dusza to źródło dobra, czyste myślenie
Pogarda dla ciała v. wyniesienie duszy
To, co nie jest duszą jest czymś nieistotnym dla człowieka, nie rozwija go
Ciało to zmysłowość, pożądanie, emocje, uczucia ( nieczyste i niepojęciowe)

To są rzeczy cielesne

Człowiek hierarchizuje potrzeby i rozumowanie - złe- ciało; dobre – dusza
Wniosek: człowiek musi opanować swoją cielesność ( swoje pożądania i popędy)

WYKŁAD NR 2

c.d. SOKRATES:
cel życia i sens życia człowieka- związane są ze szczęściem, ale też z mądrością czyli z poznaniem dobra i zła (wiedza moralna) i praktykowanie tej wiedzy czyli wybieranie dobra
cel życia człowieka ma być związany z dobrem ( wiedza o dobru to wiedza uniwersalna, dobro jest prawdziwe i jest zawsze )
na pytanie o sens życia odpowiada etyka
jeżeli pytamy się o dobro to, te rzeczy, które są dobre dla człowieka są dobre dla duszy; czyli to, co pozwala rozwijać się duszy i jest bliskie duszy i zgadza się z jego naturą jest dla niej dobre
dobro, które nie jest związane z ciałem to wartości moralne
dobre jest to, co nie pragnie ciała
cele ostateczne człowieka są najważniejsze a nie doraźne- te rzeczy, które w największym stopniu dają człowiekowi dobro
Sokrates mówi, że można pytać o wartości człowieka jako człowieka-różni ludzie realizują różne powołania np. szewc uzyskuję doskonałość ( cnotę),gdy dobrze szyje buty…, inaczej doskonali się polityk, poeta itd…..

Złe jest to, co jest dobre dla ciała- wówczas jest to złe dla duszy, wiedzę trzeba realizować w postępowaniu, w życiu- trzeba wybierać dobro i je poznawać, wówczas uzyskamy doskonałość ( cnotę) oraz umiejętność wybierania dobra i zła
Człowiek powinien mieć 1 cel w życiu- człowiek ma uzyskać mądrość czyli poznać i wybrać mądrość
Mądrość życiowa- trzeba znać dobra
Droga do szczęścia to droga moralna
Hierarchia wartości ( moralność tradycyjna):
1. wartość moralne (sprawiedliwość)
2. wartość moralne ( prawda)
3. wartość nie czynienie krzywdy 2-mu
4. przestrzeganie prawa to też wartość moralna
Wartości na niższym szczeblu ( nie przyczyniają się do rozwoju; dobro zewnetrzne- wartości te są obojętne)
 bogactwo
 władza
 powodzenie w społeczeństwie
 inni ludzi itd.

Złe jest to, co jest duszy obce, czyli to, co jest związane z ciałem [ przyjemności
(np. cielesne), wybór piękna, wartości fizycznych]
człowiek mądry to człowiek wybierający dobro
intelektualizm etyczny/ moralny człowieka- każdy człowiek jest dobry i pragnie dobra

3 TEZY :
 każdy człowiek jest zdolny do poznania dobra; każdy człowiek znając dobro wybiera je
 człowiek według Sokratesa nigdy nie będzie tego dobra negował, czyli nikt dobrowolnie nie czyni zła, nikt nie chce zła

 tak właśnie jest ,bo człowiek jest dobry

człowiek wybiera zło dlatego, że uzyskał złą wiedzę o dobru; czasami jest iluzja, że wybiera się dobro; czyny złe są z pomyłki
namiętności rządzą nami- cielesność człowieka
Sokrates- człowiek powinien pomyśleć głęboko aż dojdzie do tezy, że uczynienie czegoś słusznego jest dla nas najlepsze

3 kroki, które prowadzą do mądrości -( czyli co i jak czynić, żeby dobro wybierać):
1)poznaj samego siebie
2) troszcz się o siebie
3) cnota jest wiedzą

ad.1- ważne żeby wstąpić na drogę mądrości, zwrócić, się ku sobie/ własnemu wnętrzu, interesuj się tym, co jest w środku a nie to, co na zewnątrz; poznaj własną duszę, poznaj to, co jest w twojej duszy i to, co jest dobre; należy dostrzec to, co jest w ogóle dla człowieka dobre i gdzie jestem na drodze ku dobru

ad.2- mamy się troszczyć o siebie, czyli o duszę, rozwijać duszę, kształtować ją itd., paideja- wychowanie, całość życia; Sokrates uważał, że wiedzę trzeba przekazywać innym-a nie zapisywać; Sokrates uczył innych poprzez rozmowy- przebudzał innych [ jego dewiza- wiem, że nic nie wiem]

ad.3 – cnota (arete) wartość człowieka jako człowieka, czyli doskonałość
cnota jest wiedzą moralną (czyli o dobru i złu moralnym)

cnota jest mądrością
szczęście człowieka jest wewnątrz niego
szczęście jest związane tylko z wiedzą moralną ( nauką moralną)

IDEAŁ MĘDRCA WEDŁUG SOKRATESA (wzór osobowości)
 jest on szczęśliwy poprzez mądrość i wiedzę moralną
 mędrzec powinien realizować dobro
 poznanie dobra moralnego wystarcza do szczęścia, mędrzec ceni tylko szczęście w sobie; szczęście jest wewnątrz i zależy tylko od niego
 mędrzec może być biedny, ale szczęśliwy
 musi być uzależniony od tego, co jest zewnętrzne ( niezależny- czyli wolność, autonomia, samowystarczalność)
 niezależny od pragnień, potrzeb obcych duszy, i związanych z ciałem
 mędrzec musi panować nad ciałem, nad sobą, żyć w stałej kontroli nad sobą, trzeba odsuwać, pokonywać namiętności, trzeba się skupić, żeby nie mieć potrzeb, nauczyć się nieczułości

PLATON
Platon: uczeń Sokratesa, dokonał najwyższych osiągnięć, koncepcja człowieka Platona była zbliżona do Sokratesa; założenie metafizyczne: dualizm świata i człowieka
PLAN:
1) obraz świata- dualizm rzeczywistości, teoria idei według Platona, idee są najważniejsze dla człowieka
2) istota człowieka- dusza i radykalny dualizm duszy i ciała, dusza w ciele, obcość duszy i ciała
3) cel życia człowieka to wyzwolenie, oczyszczenie duszy z więzów ciała, to jest doskonalenie się człowieka- wznoszenie
4) obraz jaskini
5) wymiar religijny filozofii Platona
6) ideał mędrca według Platona

WYKŁAD NR 3
c.d. Platon

ad. 1 OBRAZ ŚWIATA ( z poprzedniego wykładu- obraz świata) Platon wprowadza inny rodzaj filozofii, Platon zajmował się też obrazem świata ( światem metafizycznym)
Metafizyka Platona:
Sprowadza się do opisania idei (teoria idei, świat idei); metafizyka świata- dualizm świata/ rzeczywistości; Platon wyróżnia dwa rodzaje rzeczywistości:
1) gorszego rodzaju, poza nią trzeba wykraczać, jest to rzeczywistość materialna- cielesna- zmysłowa, żyjemy w niej na co dzień, ma ona według Platona negatywne cechy: zmienność, przemijalność, według Platona wszystko co jest zmienne i przemijalne staje się tylko pozorem, nie jest prawdziwe, jest bezwartościowe, rzeczywistość zmienna, niedoskonała, świat, w którym żyjemy poznajemy zmysłami i nie jest to prawdziwe poznanie, bo zmysły nas oszukują, jest to wiedza, która opiera się na mniemaniach i poglądach; według Platona człowiek powinien przekraczać tę rzeczywistość czyli trzeba szukać czegoś stałego, wiecznego, czegoś , co istnieje naprawdę
To, co jest stałe, wieczne to prawda, ale jej nie znajdujemy w sferze materialnej; stałości nie należy szukać zmysłami, ale poznawać poprzez intelekt, czyli o niej myśleć, jest ona duchowa.
Człowiek ma pewną intuicję prawdy, jeżeli będzie to myślenie czyste
Rzeczywistość prawdy istnieje niezależnie od człowieka, my dzięki myśleniu możemy prawdę poznawać
Świat idei to jest prawda
Jednak ta prawda składa się z wielu prawd ( idei)
W skład prawdy wchodzi też zło i dobro, człowiek i wiedza
Świat idei= prawda- wieczny i niezmienny świat

Byt doskonały , bo stały i niezmienny ( prawda, duchowość, doskonałość)
Platon uważa, że każdy może te idee poznać
Musimy skupiać się na własnym wnętrzu, duszy, bo to przez nie poznajemy idee, i idei szukamy w sobie, według Platona każda dusza ma i poznała te idee, trzeba te idee rozbudzić w sobie
TEORIA ANAMNEZY- przypominanie sobie tych idei
Wolna dusza musi się wyzwolić od cielesności, aby poznać idee
Idee dają prawdę czyli ogólną wiedzę o rzeczywistości materialnej i moralnej ( dobro i zło)
Prawdy wieczne o każdej rzeczy

Każda idea ma w sobie prawdę

Dobro = prawda moralna
Przykłady idei:
 Sprawiedliwość- idea sprawiedliwości, prawda o sprawiedliwości jest stała, często mówimy : „ta decyzja była sprawiedliwa”- czyli określa się postępowanie człowieka według jakiejś miary, porównujemy człowieka do tej idei sprawiedliwości
 Piękno- idea piękna, dla Platona to, co było, jest i będzie piękne; to, co nie jest piękne jest kiepską kopią piękna; dla Platona rzeczy są piękne lub brzydkie bo partycypują w tym pięknie; to idee natury duchowej
 Uczciwość
Matematyka mówi o ideach- np. o ideach trójkąta
Można też mieć wiedzę o wszystkim ogólnie np. ogólnie o wszystkich ptakach, albo o 1 ptaku

Ad. 4 OBRAZ JASKINI -Alegoria, metafora, obraz-JASKINIA- obrazująca 2 światy, Platon wyobraża sobie jaskinię podziemną, ale mającą wejście na zewnątrz, w środku są ludzie, którzy zawsze tam byli są przykuci do jaskini są więźniami, którzy mają ograniczone horyzonty, powyżej głowami tych więźniów płonie ognisko o cały czas żyją w świetle tego ogniska, poniżej ogniska, jest murek, na którym są cienie. My żyjemy w świecie cieni i chcemy zdobywać prawdę- cienie to kopie rzeczywistości, idee są poza jaskinią- trzeba wyrwać się z jaskini i je poznać, według Platona jak już raz wyjdziemy z jaskini tonie będziemy chcieli wrócić, słońce oświetla prawdę- widząc coś w słońcu-widzimy oczami duszy
Dla Platona człowiek musi być dobry, otwarty, aby poznać idee
Ruch człowieka- to wynurzenie się z jaskini –PRZEBUDZENIE
Ale wyjście z jaskini nie wiąże się z wysiłkiem, trzeba iść w górę , jest to WZNOSZENIE
Ten, kto wróci do jaskini traktowany jest jak nawiedzony, przestępca, niebezpieczny, bo poznał świat idei i już jest inny od reszty ludzi, którzy pozostali w jaskini
Ad. 2 ISTOTA CZŁOWIEKA:
Według Platona istotą człowieka jest dusz; dualizm duszy i ciała, ale Platon radykalizuje ten dualizm- radykalny dualizm- człowiek jest dusza władającą ciałem
Platon uważa, że dusza jest nieświadomym „ja” człowieka
Myślenie czyste= myślenie pojęciowe
Dusza- jest substancją natury duchowej, czyli nie materialnej, dusza jako czyste myślenie może istnieć poza ciałem, niezależnie od niego, dusza jest nieśmiertelna, człowiek złożony jest z duszy i ciała jednak jedyną godną częścią jest dusza, bo idee i dusza są pokrewne, bo obie są duchowe, przez dusze poznajemy idee, człowiek dąży do wieczności, czyli do idei, kocha je , dąży do tego, co doskonałe

Sfera materialna i zmysłowa- tutaj brak prawdy

Dusza

idee

świat boski
sfera boskości, Bóg- budowniczy świat

dążenie do świata idei, to zarazem dążenie do świata boskości
Platon mówił, że w człowieku jest wymiar boski, odkrywanie idei, to odkrywanie w sobie boskości

Ciało- element człowieka, który jest bardziej negatywnie oceniany przez Platona niż Sokratesa, Platon uważa, że ciało jest natury zwierzęcej i obciąża duszę, i przez nie dusza cierpi, jest natury materialnej, jest złe bo kieruje się zmysłowością, przyjemnością, pożądaniem, złe bo powoduje wszelką ignorancję człowieka, ciało ogranicza duszę i ją więzi, ciało jest dla duszy obce, dusza w ciele jak sternik na okręcie;
Dusza obciążona jest przez doznania ciała, dusza, której ciało jest obce jest w nim uwięziona, ciało to więziennie, kajdany dla duszy, dusza ma panować nad ciałem
Radykalny dualizm- bo rozdarcie człowieka na dusze i ciało.

Ad. 3 CEL ŻYCIA - szczęście , wyzwolenie, oczyszczenie duszy z więzów ciała poprzez odrywanie jej od tego, co cielesne i zbliżanie do świata idei czyli droga ta to doskonalenie
Doskonalenie i mądrość to wnoszeni czyli cel człowieka
Wznoszenie to ciężka droga, ale trzeba na nią wejść, to będzie droga osobistego wysiłku, żeby poznawać idee to trzeba przekształcać swoje życie
Pragnienie idei to jest zgodne z naturą człowieka

SOKRATES: doskonałość moralna = wznoszenie PLATONA
Uważał, że do szczęścia wystarczy + wiedza i nauka o
Doskonalenie moralne świecie
czyli wiedza prawdziwa ( wiedz o ideach)
WZNOSZENIE – to droga oczyszczania duszy
Dusza poprzez poznawanie idei staje się czysta
Proces doskonalenia-ucieczka od ciała, wyzwolenie z kajdan

WYKŁAD NR 4

Platon- życie podporządkowane prawdzie/ dobru i wiedzy

Poznanie idei czyli prawdy
Dla Platona zdobycie wiedzy wiąże się z przygotowaniem duszy
Dojście do prawdy tylko poprzez duszę czystą – czyli wyzwoloną z wpływów ciała.
Platon uważa, że dobro trzeba wybierać w każdym momencie i trzeba być mu wiernym. Nasze życie ma być wznoszeniem, człowiek powinien wychowywać samego siebie, dla niego metaforą słońca jest dobro
Jeżeli człowiek będzie się kierował ideą to będzie widział inne idee.
każdy pragnie i miłuje idee
pragnienie dobra jest pragnieniem każdego człowieka
miłość powinna przekraczać świat rzeczywisty
Platon pokazał hierarchie wartości:
 Dobro-to, co związane z duszą
 Zło- to, co związane z ciałem

Kochamy to, co nie ma treści
Dla Sokratesa i Platona to, co dobre to wartości duchowe( moralne)

2. Wartości moralne/duchowe ( dobro, sprawiedliwość, uczciwość)

1

2

3

4

1.wartości religijne

3. wartości zewnętrzne ( nie przyczyniające się do dobra- kariera, bogactwo, majątek)
5. wartości cielesne/zmysłowe – na najniższym szczeblu, są niemoralne, zaspakajają ciało- pożądanie, zmysłowość, cielesność to grzech

ad. 5 WYMIAR RELIGIJNY FILOZOFII PLATONA
czyli po co człowiek ma dążyć do dobra?
Platon wskazuje, że dusza człowieka jest nieśmiertelna, żyje po wcieleniu się w ciało i przed wcieleniem
Losy duszy przed wcieleniem-życie człowieka na ziemi to przejściowy epizod w życiu duszy;
Dusza pochodzi ze świata idei
Wcielenie duszy w człowieka to dla niej klęska, upadek
Dusza po śmierci będzie osądzona, żyjemy dla duszy po śmierci- żyjemy dla wieczności, aby za naszego życia zrobić jak najlepsze życie dla duszy
MIT RYDWANA: obrazuje duszę
Cechy duszy – przed wcielenie, dusza żyła, dusza to rydwan; rydwan to powóz ( dla Platona) uskrzydlony i ten powóz ma dwa rumaki, rumaki są różne jest czarny i biały ( czarny symbolizuje zło, biały-dobro- są to pierwiastki człowieka); woźnica ( czyli sternik)- to symbol najwyższej części duszy czyli rozum; cały orszak porusza się po kole

Na odcinku prostym jest łatwo, pod górę jest trudno, jeśli czarny rumak jest narowisty to rydwan może upaść ( wypaść z koła), to oznacza upadek duszy, wówczas łamią się skrzydła duszy
Dusza żyje w człowieku, aby powrócić do krainy szczęścia, chce się wyzwolić, dusza po śmierci nie umiera, ale jest osądzona czy była sprawiedliwa; dusza oceniona jako niesprawiedliwa znów się wciela- to człowiek może wybawić duszę; reinkarnacja- jeżeli dusza nie jest ulepszona to wciela się w coraz gorsze ciała, ale po 10 000 latach dusze wracają do krainy szczęścia.
Najważniejszy dla duszy jest mędrzec , potem są ludzie polityki i sztuki-> wojownicy-> rzemieślnicy, najniżej -> niewolnik
Jeżeli dusza jest w ciele kobiety to już nigdy się nie wyzwoli 

KONCEPCJA CZŁOWIEKA WEDŁUG EPIKURA- EPIKUREIZM
Epikur koniec IV w. p.n.e.

W okresie późnej filozofii starożytnej pojawiają się pytania : Jak żyć, żeby być szczęśliwym tu i teraz ?
Filozofia jako propozycja zasad według, których trzeba żyć
Późna starożytność to również okres powstawania szkół, sam Epikur założył szkołę, wówczas to filozofia była sztuką życia, terapia dla duszy.
Obok szkoły Epikura były też szkoły stoickie, szkoła Platona, szkoła Arystotelesa
Epikur- trzeba realizować szczęście, trzeba tak żyć, aby realizować szczęście
Epikur nie dostrzega dualizmu, człowiek jako ciało, jest on materialny, hedonizm Epikura,
W którym musimy się ograniczać
Filozofia Epikura:
Obraz świata według Epikura-koncepcja materialna świata, nie ma sfery ponadzmysłowej, na świat składają się atomy i próżnia, atomy to najmniejsze składowe, cząstki rzeczywistości, poruszają się w tej próżni, łączą i rozpadają się
------------------------
Dygresja:
Szczęście to nie tylko doskonalenie się ale i przyjemność, najwyższa przyjemność ( hedone-przyjemność), cel życia to hedonizm, ale on nas trochę ogranicza ( hedonizm estetyczny), pełny hedonizm jest dzisiaj, współcześnie. Epikur był zawsze szczęśliwy, założył szkołę, która miała być oazą szczęścia, napisał wiele dzieł

-------------------------

cała rzeczywistość i ciało składają się z atomów, świat jest nietrwały, bo składa się z atomów, człowiek też jest z atomów, jest materialny, człowiek jest ciałem i duszą, ale są one obie materialne, bo obie z atomów, materie jest nietrwała- przemija
Epikur dzielił atomy na bardziej subtelne, delikatne- dusza i grzeszne
Dusza jest w ruchu, głównie odbiera wrażenia ciała, czuje, myśli, bo z tych doznań robi użytek, człowiek jest śmiertelny bo jest materialny.
Epikur uważał, że Bogowie nawet jeśli istnieją, to nic z tego nie wynika, to człowiek sprawuje kontrolę, nad życiem, Bogowie nie rządzą, uważał, że filozofia czyli sztuka życia powinna służyć człowiekowi, należy ŻYĆ TU I TERAZ
Epikur uważał, że człowiek żeby być szczęśliwy powinien się wyzbyć pewnych uprzedzeń, próżnego strachu to pozwala żyć szczęśliwie, powinno się niwelować lęk przed śmiercią, śmierć wcale nas nie dotyczy, bo jest ona nieobecna, a jeśli umrzemy to śmierci już nie ma.

CZWÓRNIAK LECZNICZY EPIKURA:
1.Boga nie trzeba się bać
2. Śmierci nie ma co się lękać
3. dobro łatwo zdobyć
4. zło łatwo znieść

ciało doznaje, trzeba szukać dobra czyli to, co jest ciałem materialnym,
dobro- to, co jest przyjemne
złe- to, co sprawia cierpienie
Epikur- każdy dąży do przyjemności a unika cierpienia
Dobro jest zależne od człowieka, my odczuwamy dobro, dobro jako własna przyjemność, dobro jest chwilą ,nie musimy tak bardzo hierarchizować przyjemności, żyć dla człowieka to czuć, cel życia to szczęście
Szczęście= przyjemność
Epikur będzie uczył jak dążyć do tej przyjemności, chodzi też o przyjemność prawdziwą, która jest stała, trwała, najwyższa, chodzi o to, żeby uzyskać maximum trwałej przyjemności, to polega na tym, żeby ciało było zawsze uwalniane od cierpienia, żeby osiągać tą najwyższą przyjemność, ale wtedy trzeba będzie umieć wybierać między przyjemnościami, nie każda przyjemność daje przyjemność, dlatego jest to pewnego rodzaju asceza pragnień, nasze przyjemności to realizacja pragnień, ale są to pragnienia ograniczone, nie wszystkie pragnienia należy realizować, Epikur mówił, że nie należy mnożyć pragnień, współczesny hedonizm uważany jest za wulgarny, nie prowadzi do szczęścia, bo nie polega na wybieraniu potrzeb, ale na realizowaniu każdej potrzeby, każda potrzeba jest dobra, brak hierarchii potrzeb i wyborów, współczesny hedonizm mówi , że trzeba mieć jak najwięcej potrzeb.

WYKŁAD NR 5

c.d. Epikur
szkoła epikurejska istniała do II w.n.e.
Epikur porzucił spekulacje metafizyczne, porzuca dualizm, podejmuje materializm, człowiek jest ciałem.
Epikur proponuje inną koncepcję człowieka i istotę życia, mówi, że człowiek doskonali część materialną. Celem życia człowieka jest przyjemność, chodzi o odczuwanie życia, przeżycia go w danej chwili, chodzi o wybór dobra- pragnień i potrzeb, które dają człowiekowi szczęście, Epikur przeciwstawia się istnieniu dobra poza życiem.
z gr. hedone- przyjemność, hedonizm- przeżywanie życia
Hedonizm estetyczny- bo ograniczenie pewnych potrzeb ( współczesny hedonizm jest wulgarnym popularny )
Chodzi o pewien wybór dobra czyli pewnych pragnień i potrzeb, chodzi o skupienie się na chwili, o bycie szczęśliwym tu i teraz
TEZA: chodzi o przyjemność, o jej przeżywanie, stałą , trwałą, najwyższą, chodzi o przeżywanie maxymalnie trwałej przyjemności.
Epikur rozwija naukę o przyjemności, jako naukę o szczęściu, są to 3 KROKI ( 1-wszy jest najważniejszy):
1. do szczęścia prowadzi nieobecność cierpienia, brak bólu, trzeba się od niego uwolnić, ciało powoduje największe bóle i cierpienia, jak uleczyć się z bólu?- ból powodowany jest przez potrzeby i pragnienia ciała, jak je zaspokoimy to usuniemy ból, zaspokajać należy te potrzeby, które są elementarne, służące życiu- np. głód ( potrzeby elementarne), jeżeli będziemy zaspokajać podstawowe potrzeby to będziemy odczuwać przyjemności, likwidacja cierpienia stanowić powinna przyjemność absolutną, trzeba unikać cierpień
2. bóle i cierpienia duszy to niepokoje, uwalnianie się od bólu i niepokoju duszy, niepokój w duszy rodzi się , gdy pojawia się jakakolwiek potrzeba, niepokój to iluzja, powodujący udręki, najważniejsze jest to, aby nie cierpieć niepotrzebnie, trzeba uleczyć się ze wszystkich pragnień, czyli trzeba ograniczyć i usuwać potrzeby, te, które nie są istotne
3. jak jesteśmy wolni od bólu ciała i duszy to trzeba się skupić na maxymalnej przyjemności, trzeba umieć przeżywać te najważniejsze przyjemności podczas usuwania bólu duszy i ciała, trzeba umieć się skupiać na chwili i umieć czerpać z niej maksimum przyjemności; stan najwyższej przyjemności- stan błogości, Epikur uważa, że trzeba spełniać potrzeby, które są niezbędne, ale należy się cieszyć z tego, co daje chwila, nie myśleć o innych potrzebach z przeszłości, ale skupić się na teraźniejszości, nie należy mnożyć potrzeb i szukać ich na siłę;
przyjemności Epikur dzieli na 3 rodzaje:
1) potrzeby 1 °- przyjemności naturalne i konieczne
2) potrzeby 2 ° - przyjemności naturalne ale niekonieczne
3) potrzeby 3°-przyjemności nienaturalne i niekonieczne
ad. 1- przyjemności elementarne-podstawowe, które pozwalają zachować życie, trzeba je spełniać, trzeba je zaspokajać, umieć z nich czerpać maximum przyjemności; są to np. głód, picie ( ale picie wody, jedzenie chleba),okrycie się, gdy zimno, spanie

tylko do tych potrzeb powinniśmy się ograniczać
ad. 2- urozmaicają potrzeby podstawowe, usuwanie tych potrzeb przez wyrafinowanie, np. jedzenie ale nie tylko chleba, sen – owszem ale nie na zwykłym łożu itd..
można te potrzeby realizować, ale nie ulegać im, należy je ograniczać
ad. 3- reszta potrzeb, są próżne, są zbędne, powodują niepokój, musimy je odrzucać,np. bogactwo, władza, zaszczyty, pragnienie nieśmiertelności, przyjemności cielesne.
Trzeba je umieć odrzucać, żeby nie być ich NIEWOLNIKIEM

IDEAŁ MĘDRCA:
Brak dualności, brak pogardy dla ciała, życie tu i teraz, Epikur pokazuje, że musi być w człowieku ograniczenie pragnień, według niego jeśli mamy czerpać max. przyjemności z elementarnych potrzeb to musi istnieć pewna dyscyplina, kontrola, asceza pragnień, trzeba się wyzbywać pragnień, omijać je, nie dopuszczać do pojawienia się pragnień
NIE ZASPOKAJAĆ
NIE DOPUSZCZAĆ PRAGNIEŃ / POTRZEB
WYZBYWAĆ SIĘ

Model człowieka współczesnego- hedonizm wulgarny, zaspokajanie wszystkich potrzeb
Mędrzec jest człowiekiem szczęśliwym, wtedy, gdy dobrze wybiera potrzeby, szczęście zależy od niego, a nie od okoliczności, mędrzec jest wolny, wolność rozumiana jako autonomia, wolność od okoliczności i pragnień
Epikur mówi, że mędrzec umie zadowalać się każdą przyjemnością, trzeba zwrócić uwagę na samo przeżywanie życia, czerpać max. przyjemności w danej chwili, trzeba umieć znaleźć doskonałości danej chwili.
CARPE DIEM= łap chwilę ( Horacy, który podjął epikureizm)

Św. TOMASZ - FILOZOFIA ŚREDNIOWIECZNA XIII w.

Wstęp:
Starożytność – Grecja- Ateny od I w.p.n.e. zaczyna się Rzym i kultura przenosi się tam
I w.p.n.e. pojawia się religia chrześcijańska- w Rzymie
I robi duże postępy, jednak przez prawie 3 wieku jest ona prześladowana,
313 r. n.e. Konstanty Wielki przyznaje wolność religijną
IV w.n.e. religia chrześcijańska przejmuje język z filozofii starożytnej
V w.n.e.- 476r.- upadek Cesarstwa Zachodniorzymskiego
V WIEK- początek średniowiecza i trwa do około XIV/XV/XVI wieku
Koniec średniowiecza= to początek renesansu

Św. Tomasz i średniowiecze- to filozofia , w której religia dominuje, w centrum jest Bóg, jest to teologia- nauka o Bogu, filozofia średniowieczna to teologia.
Religia chrześcijańska- była religią, która powstała w I w.n.e., nauczycielem był Jezus i jego uczniowie, uchodzi za religię objawioną, tzn., że pewna prawda została objawiona, prawda jest zapisana w Biblii, podłożem dla św. Tomasza będą prawdy zawarte w Biblii
Religia skłaniała się do wiary nie do światopoglądu, Biblia stała się podstawą interpretacji prawd filozoficznych, św. Tomasz podejmuje 4 IDEE z Biblii ( są to 4 oryginalne idee chrześcijaństwa- bo wkraczają tylko dzięki Biblii, w starożytności ich nie było),idee te będą rozwijane w koncepcji Boga, świata i człowieka

1 . IDEA- transcendencji Boga , która została nieznana w filozofii starożytnej, Bóg jest rozumiany jako ponad i poza światem, Bóg jest niepoznawalny i niewidzialny
2. IDEA- stworzenie świata i człowieka, Bóg stwarza świat i człowieka w całości czyli z niczego ( ex nihilo ), świat jest dziełem Boga
3. IDEA- idea miłości Boga, Bóg ma być traktowany nie jako idea abstrakcyjna, ale jako źródło miłości, człowiek powinien kierować się miłością do Boga, Bóg jest miłością, relacje miłości do Boga są jedyną relacją z Bogiem, cokolwiek człowiekczyni powinien czynić z miłości do Boga.

Miłość Boga
Miłość bliźniego podstawa życia człowieka

4.IDEA- ZBAWIENIA
Wynika, za wiary, że Chrystus zmarł na krzyżu, i jego śmierć i zmartwychwstanie stanowi dla nas łaskę, jest obietnicą zbawienia.
Zbawienie-człowiek został stworzony przez Boga, ze względu na cel nadprzyrodzonym na najwyższe szczęście, które osiągalne jest w życiu po śmierci, przez obcowanie z Bogiem mamy dążyć do idei zbawienia, powinno to stanowić podstawę działań, sensu życia, zbawienie jako łaska, nadzieja, obietnica, cel
Każdy może kierować się obietnicą.

WYKŁAD NR 6

Św. Tomasz z Akwinu XIII wiek- filozofia średniowieczna- filozofia chrześcijańska,

Idee oryginalne:
1. BÓG
2. ŚWIAT ~ STWORZENIE = ŚWIAT STWORZONY PRZEZ BOGA
3. CZŁOWIEK

Św.Tomasz dokonał syntezy filozofii średniowiecznej
Filozofia stała się podstawową doktryną Kościoła katolickiego
Obraz świata według św. Tomasza :
Bóg: jest najważniejszy, bo jest twórcą świata ,odmiennie od starożytności bo tu Bóg jest w centrum, jest to pewnego rodzaju filozofia, ale też teologia, bo mówi o Bogu, transcendencja Boga, idea Boga jest oryginalna , bo w starożytności nie było jej ( idea ta została wyniesiona przez chrześcijaństwo ) Bóg jest poza i ponad światem , jest radykalnie transcendentny , ku Bogu nie będziemy zmierzać, tylko będziemy kierować się poprzez miłość, nie można Boga dotknąć; „ Jestem który jestem” to jest imię Boga [Ks. Wyjścia 3.13]
Bóg jest i to jest ważne, istotą Boga jest istnienie, Bóg nie posiada istnienia przypadkowo, Bóg jest czystym istnieniem , więc nie jest rzeczą, Bóg jako czyste istnienie jest niepoznawalny, człowiek ma rozum, ale ograniczony, bo nie pozwala mu on poznać Boga, należy dążyć do Boga, ale nie poznawać go, Bóg jest pełnią bytu, jest wieczny, Bogu możemy przypisać wszystkie doskonałości, Bóg jest wieczny, mądry, reszta czyli świat jest stworzona przez Boga

IDEA STWORZENIA:
Bóg jest wieczny i stwarza świat z niczego ( ex nihilo ); tworzenie to akt ciągły- Bóg wszystko stwarza co było, jest i będzie, musimy rozpatrywać świat jako stworzony, nie możemy się mu przeciwstawiać; świat jest księgą Boga, Bóg jeżeli stwarza świat to jest to dar Boga, łaska, dobro, które dał Bóg; świat, materia , człowiek są rozumiane jako dobro; pokazanie dobrej wartości świata, świat jest stworzony nie przypadkowo, ma sens, w świecie jest zaszyfrowana mądrość Boga, którą mamy poznawać, Boga nie można poznać, ale można pośrednio go poznać poprzez poznawanie mądrości jego.
CZŁOWIEK:
Jako byt stworzony – człowiek jest obrazem Boga, ma najwyższą godność, jest bytem najważniejszym, bo jest obrazem Boga czyli jest podobny do Niego, człowiek ma duszę, rozum i wolę, dlatego jest lepszy od innych, odróżnia się on od innych bytów, człowiek stworzony jest wolny, autonomiczny, niezależny od Boga, ale jednak trochę zależny bo jest stworzony przez Boga, czyli jakoś pozostaje ta więź z Bogiem , człowiek to byt wyróżniony, świat i wszystkie byty stworzone opierają się na hierarchii, najważniejszym bytem jest BÓG, potem jest CZŁOWIEK, potem zwierzęta i rośliny a na końcu byty materialne ( pozbawione życia).
To czym człowiek jest nie jest przypadkowe, ale stworzone przez Boga, człowiek zawsze może wrócić do Boga, bo został przez niego stworzony
KONCEPCJA CZŁOWIEKA:
Istotą człowieka – człowiek nie jest rozdzielony na duszę i ciało, Tomasz uważa, że człowiek jest jednością duchowo- cielesną, jest jednorodną substancją, jest osobą, przeciwstawia się dualizmowi, brak tu pogardy dla ciała, człowiek to całość, człowiek to ciało, składa się z materii, dusza człowieka to forma ciała, dusza wyraża się poprzez ciało, dusza człowieka jest źródłem naszego myślenia, dusza ma dwie funkcje- rozum i – wolność
Rozum służy do poznawania, ale dobra; wolna wola służy do wybierania, podejmowania decyzji- akt wyboru powinien być nakierowany na dobro; człowiek może sam siebie determinować, nie ma wolności nieograniczonej, wolność nie oznacza całkowitej wolności duchowej, wolność chrześcijańska to wolność do dobra, do Boga, rozum nie myli się zawsze wybiera dobro, ale człowiek może wybrać dobro lub go nie wybrać, powinien podejmować decyzje w zgodzie z rozumem , czyli wolna wola powinna być podporządkowana rozumowi, wolność ograniczona, ale można jej się nauczyć, jak się nauczymy co jest dobre, to będziemy to wybierać, wolna wola będzie współpracować w zgodzie z rozumem
Sens życia człowieka- jest poznawanie Boga rozumiane jako dążenie do Boga, droga do Boga, mamy kierować się miłością do Boga, to ona nas kieruje i motywuje, pragniemy też zbawienia , zbawienie to pewnego rodzaju obcowanie z Bogiem po śmierci
Droga człowieka do Boga:
1. poprzez poznawanie świata, bo Boga nie da się poznać bezpośrednio można jedynie pośrednio poprzez poznawanie świata realnego, ma się ono realizować poprzez naukę
2. w porządku moralnym, które nazywa ideą perfekcjonizmu, bo polega na dążeniu do Boga poprzez gromadzenie dóbr duchowych, czyli doskonaląc się zbliżamy się do Boga

człowiek ma rozwijać się, rozwój jest ukierunkowany , dobro jest określone, szczęście człowieka wynika wtórnie z faktu doskonałości, bo to cel życia człowieka

idea zbawienia uważa, że nasze życie jest podporządkowane decyzjom i celom , które wybieramy, ale nie powinny być dowolne, muszą być uporządkowane w sposób hierarchiczny
cel życia człowieka, jemu mają być podporządkowane inne cele, a cel życia ma być podporządkowany celowi ostatecznemu ( jest to cel nadprzyrodzony), ten cel ma się realizować po śmierci, poprzez realizacje jednania z Bogiem, życia ma nas zbliżać do tego celu ostatecznego, chrześcijanin nie może żyć dowolnie, za życia musi się zbliżać do celu ostatecznego, ( ziemski porządek celów)

WYKŁAD NR 7

Św.Tomasz
Człowiek wobec prawa moralnego i wartości + Max Scheler ( 1874-1928) hierarchia wartości
Dobra- cele- dobre czyny
Prawo moralne
Wartości
Prawo Wieczne
Prawo naturalne
Prawo stanowione

Św.Tomasz – podporządkowanie człowiekowi moralności, człowiek jako byt stworzony; pokazana zostaje godność człowieka, człowiek ma autonomie, jako byt stworzony; sam jest źródłem swoich decyzji, jeżeli jego wola będzie dobra wtedy będzie wolna, wolność powinna być podporządkowana rozumowi, celem życia jest poznanie Boga poprzez dążenie do Niego, może to się odbyć przez dwie drogi : 1) drogą pośrednią- poprzez poznawanie świata
2) wymiar drogi do Boga to droga moralna- perfekcjonizm- rozwój osoby, doskonalenie własnego życia, ale nie jest to realizowane w sposób dowolny przez człowieka, człowiek jest bytem dynamicznym- ciągle się musi ulepszać i musi dążyć do wzrastania w sobie dobra, człowiek byt stworzony czyli pochodzi od Boga, sens życia musi być realizowany w relacji do Boga, to, że człowiek pochodzi od Boga, znaczy, że jest z nim związany i jest też na Boga nakierowany czyli dąży do Boga; istnieją pewne prawa ogólne dotyczące istoty człowieka, te prawa pokazują normalne funkcjonowanie człowieka, człowiek ma hierarchię celów, cel życia to cel naczelny =ostateczny( dobro człowieka) , wszystkie inne cele są mu podporządkowane;
człowiek może też kierować się miłością do Boga; co jest dobre dla człowieka- realizowanie celów, które przyczynią się do dobra ( dobre czyny są gdy zgodne są z prawem moralnym)
cel życia człowieka to dążenie do dobra w zgodzie z wartościami i prawem moralnym
istnieje jedno prawo moralne, niezmienne w czasie, jest ono niezależne od człowieka, historii, kultury itd…- jedno uniwersalne prawo
Normy moralne i wartości ( hierarchia wartości) moralne

Określają co jest dobre a co złe- my musimy poznać te normy i wartości, aby w pełni realizować nasze człowieczeństwo
Człowiek jest szczęśliwy kiedy jest doskonały
Bóg- twórca prawa moralnego, nie jest ono przypadkowe, Bóg stwarza to prawo po to, abyśmy mogli się do Niego zbliżyć; prawo moralne jest wpisane w naturę człowieka czyli człowiek postępujący zgodnie ze swoją naturą działa zgodnie z prawem moralnym ; człowiek za pomocą ROZUMU może poznać prawo moralne; człowiek zgodnie ze swoją naturą miłuje dobro i rozpoznaje je oraz stosuje; człowiek kształtuje siebie i swoją osobę, jest wolny, więc może odstępować od tego dobra, prawo moralne trochę ogranicza, ale pokazuje drogę do doskonałości, to zbliża nas do Boga.

Człowiek wobec prawa moralnego i wartości

Źródła prawa moralnego :
1) poznajemy prawo moralne poprzez ROZUM, każdy ma intuicyjne dobro; prawdy ogólne to np. : miłość bliźniego, nie rób drugiemu co tobie nie miłe, nie zabijaj itd.
Każdy człowiek ma skłonność do poznania dobra; jak dobrze wykorzysta swój rozum to pozna dobro; wychowanie i kultura czasami powoduje ,że człowiek traci to dobro
2) dobro jest objawione w Piśmie św.- w naukach moralnych, Dekalog- prawa moralne, nauka Jezusa- to sugestia co robić, aby żyć dobrze
co jest dobre- dobre jest zachowanie życia, dobra jest również rodzina, która polega na małżeństwu, dobre jest też wychowanie dzieci, dobra jest wiedza, nauka; złe są: egoizm nieumiarkowanie, to, co jest związane z ciałem
3)prawo moralne to prawa naturalne; koncepcja prawa naturalnego w 3 odsłonach::
- jako prawo Wieczne- prawo moralne , które istnieje tylko w umyśle Boga
- prawo naturalne
- prawo stanowione
Prawo Wieczne- stwarza je Bóg, my tego prawa nie znamy, nie doświadczamy go, ale człowiekowi jest dane prawo Wieczne jako prawo naturalne, stanowią one odmienne prawa moralne w sposób ogólny, np., że każdy ma wolność, że najważniejsza jest sprawiedliwość, małżeństwo; prawo naturalne pochodzi od Boga; istnieje tez prawo stanowione, zgodne z prawami naturalnymi; prawo stanowione to prawo państwa, państwo powinno pokazywać pewne normy moralne, państwo powinno reprezentować pewne koncepcje , idee ostateczne, człowiek może moralnie przestrzegać tylko prawa stanowionego i wtedy też będzie moralny,
Celem życia człowieka jest doskonałość w zakresie moralnym ( moralność jest określona )

Człowiek wobec praw moralnych i wartości:
Hierarchia wartości, człowiek, aby być moralnym musi podporządkować się wartościom, człowiek wartości nie wybiera, ale się im podporządkowuje
Max Scheler- na podstawie św. Tomasza przedstawia hierarchie wartości i pokazuje co to znaczy podporządkować się wartościom
W każdej sytuacji doświadczamy wartości, istnieją one w każdym czynie, wybierając wartości –jedną wartość wybieramy drugą nie, nasze wybory nie mogą być dowolne,
Ofiara, miłość, patriotyzm- to już akt wyboru wartości
Przykłady wartości pozytywnych:
Sprawiedliwość, szlachetność, miłość
Przykłady negatywnych wartości:
Fałsz, kłamstwo, niesprawiedliwość

Mimo,że człowiek dokonuje wyborów i nie mogą one być dowolne, to nie jest przez wartości zniewolony.
Wartości wzywają człowieka, a człowiek na nie odpowiada
Człowiek poznaje te wartości, człowiek jest dobry lub zły zależnie od tego jakie wartości realizuje ( zły- jeśli realizuje wartości niskie w hierarchii, dobry jeśli realizuje wartości wyższe w hierarchii)

HIERARCHIA WARTOŚCI MAXA SCHELERA:

Uniwersalny etos człowieka zachodu- do hierarchii Sokrates i Platona dodaje Scheler jako najważniejsze wartości- wartości religijne, Max Scheler twierdzi, że wartości są uporządkowane, wyższe nadają sens niższym wartościom, czyny są determinowane przez hierarchie wartości.

Wartości- od najniższych
 wartości hedonistyczne- dotyczą tego, co jest przyjemne i przykre, są związane ze zmysłami, wiążą się też z przyjemnościami życia, z wygodą, trwają one krótko i są przemijalne, zaspokajają tylko część człowieka- jego ciało, nie duszę ( przykłady- przyjemny smak, leżenie na plaży)
 wyższe wartości- wartości witalne- związane z życiem, pokazują ogólne doznania życia, służą życiu albo nie, są pozytywne lub negatywne, dotyczą zdrowia, pozytywne- radość, siła, zdrowie, negatywne- choroba, słabość, wyczerpanie
 bardzo istotne, wartości duchowe- ( moralne, osobowe), bo jedynie one służą rozwojowi człowieka ,tylko one określają sens życia człowieka, służą budowaniu człowieka, wartościom duchowym poświęcamy wartości witalne, i hedonistyczne
 najwyższe to wartości religijne- służą temu co najwyższe czyli zbawieniu, ale też jedności człowieka, są najbardziej trwałe i wieczne

według Schelera trzeba się kierować na te wartości, które są najbardziej trwałe czyli na wartości religijne te które obejmują człowieka w całości-w. religijne i duchowe
uzyskamy szlachetność, czystość, gdy będziemy się kierować na te wartości
pokazywanie dobra wartości wyższych to cel wychowania.

WYKŁAD NR 8

Nowożytność – nowożytne ujęcie człowieka
Humanizm XVI w.
Kartezjusz XVIIw.
Hegel XIX w.
1.Początek nowożytności jest nieokreślony ,przejście od średniowiecza do nowożytności to długotrwały proces, jest to rozpad średniowiecza i początek renesansu
Rozpad pojmowania świata jako zależnego od Boga-SEKULARYZACJA
Proces sekularyzacji ujmujemy jako proces emancypacji, doprowadził on do autonomii człowieka, człowiek do nikogo się nie odnosi, człowiek jest w centrum świata, nie odnosi się do żadnych instancji, Todorov- człowiek nowożytny ma autonomie i to on ustanawia prawdy; prawda i wiedza są pewne, ale pewna jest tylko ta wiedza, którą można zdobyć poprzez oświecenie, poprzez rozum, człowiek nie odkrywa prawdy, ale sam ją ustala, Kant- oświecenie w nowożytności , człowiek dojrzewa do pełnoletności- tzn., że nauczył się posługiwać rozumem bez zewnętrznego kierownictwa
Człowiek szuka prawdy w sobie, człowiek obraz świata konstruuje,
Chodzi o nadanie temu przeżyciu ( światu) sensu, czyli człowiek konstruuje sens świata,
Człowiek tworzy prawdę, ale człowiek jest tu rozumiany specyficznie, człowiek musi uczynić pewien namysł nad swoim myśleniem, nie jest to człowiek przypadkowy,

2.istotą człowieka jest rozum, rozumność, racjonalność, zdolność do racjonalnego myślenia, czyli myślenia według prawd ogólnych
człowiek jako rozum, natura rozumna, człowiek nie jest pojmowany jako jednostka, ale jako ogólna idea człowieka, pewien model człowieka czyli zakładano, że wszyscy ludzie mają zdolność do racjonalnego myślenia, rozum u każdego jest identyczny, ale oświecony jest wtedy , gdy jest używany w sposób właściwy , nie każdy człowiek używa rozumu w sposób właściwy, ale można się tego nauczyć, trzeba używać rozum właściwie, dążyć do dobra, wiedzy itd… człowiek powinien postępować moralnie czyli zgodnie z naturą rozumną.

3.konsekwencje tak pojmowanego człowieka:
jedność , uniwersalność wiedzy, jedność prawdy, dobra..itd. człowiek pragnie prawdy i dąży do niej, istnieją uniwersalne prawdy moralne, jeden kodeks moralny, prawa moralne powinny się podporządkować człowiekowi, jeden obraz wiedzy, jednolite społeczeństwo – wspólnota,
oparta na wspólnych wartościach, celach to dawało poczucie bezpieczeństwa zaufanie, to miało być podstawą struktury społecznej, totalitaryzm, człowiek nowożytny wiedział co jest dobre a co złe, miał pewniki ,absoluty, Wielkie Metanarracje ( ideologie, idee wiodące )

Post został pochwalony 0 razy